‘Geloof in jezelf én in je verhaal’

Je bent al meer dan 30 jaar presentatiecoach. Ben je zelf nog weleens onzeker als je voor een groep staat?

Heel af en toe. Bijvoorbeeld als ik voel dat een deel van de groep voor wie ik moet presenteren, helemaal geen zin heeft in mijn verhaal.

Wat doe je dan?

In zo’n situatie focus ik me heel bewust op de mensen die mijn verhaal wél willen horen. Uit ervaring weet ik dat het geen zin heeft om energie te steken in mensen die met tegenzin in de zaal zitten. Die nemen toch niets van mij aan. Als ze cynische vragen stellen, kaats ik die meteen terug. Soms draaien ze bij, maar soms ook niet. Daar maak ik me niet langer druk om. ‘Their loss’, denk ik dan.

Voor wie is Ook jij kunt presenteren interessant?

Eigenlijk voor iedereen. Want presenteren doe je niet alleen als je op een podium staat. Je doet het overal, elke dag. Bijvoorbeeld tijdens een vergadering op je werk. Of als je een punt wilt maken aan de keukentafel. In mijn boek vind je allemaal tips en technieken die je meteen kunt toepassen. Ook deel ik verhalen van mensen die ik heb gecoacht, zoals Linda de Mol en Chantal Janzen. Zo leer je stap voor stap hoe je meer impact maakt met je verhaal.

Welke houding is het beste als je tijdens je presentatie zelfverzekerd wilt overkomen?

Rechtop, met beide benen stevig op de grond. Wat je vooral niet moet doen, is door je heup zakken. Dat maakt jou en je verhaal letterlijk wankel. En het is ook geen goed idee om je gewicht steeds van het ene naar het andere been te verplaatsen. Dat ziet er heel onrustig uit.

Geldt dit ook voor rondlopen?

Nee, dat vinden de meeste mensen juist fijn om naar te kijken. Steve Jobs deed dit ook altijd. Maar rondlopen moet wel bij je passen. Weet je van jezelf dat je liever achter een katheder staat? Kies daar dan voor.

En wat doe je met je armen en je handen?

Laat je armen gewoon losjes langs je lichaam hangen. Dat voelt misschien gek, maar het ziet er heel natuurlijk uit. Bijkomend voordeel is dat je je handen vrij hebt om je verhaal te ondersteunen.

Wat kun je nog meer doen om je manier van presenteren te verbeteren?

Let op je ademhaling en je stem. Met een lage ademhaling verlaag je je stem, waardoor je meer autoriteit krijgt. Intonatie is ook heel belangrijk om je boodschap over te brengen. Door te spelen met leestekens geef je melodie aan je zinnen. Een komma zorgt bijvoorbeeld voor rust en met een uitroepteken geef je nadruk.

Kun je daar een voorbeeld van geven?

Als je tegen je kind zegt: ‘Zou je je kamer willen opruimen?’ dan krijg je een andere reactie dan als je zegt: ‘En nú ruim je je kamer op!’ Door het uitroepteken krijgen je woorden extra zeggingskracht. Dat werkt ook zo in presentaties. Dus zet leestekens slim in.

Hoe train je jezelf daarin?

Voorlezen werkt heel goed. Pak bijvoorbeeld een kinderboek en geef elk karakter een eigen stem. Of neem een krantenartikel en lees dat op verschillende manieren voor: somber, boos, enthousiast … Zo ontdek je wat je allemaal met je stem kunt doen om je verhaal boeiender te maken.

Verbinding maken is ook belangrijk voor een goede presentatie, schrijf je in Ook jij kunt presenteren. Hoe doe je dat?

Door je publiek aan te kijken en feedback te vragen. Zie je dat mensen steeds op hun telefoon zitten, wegkijken of met elkaar fluisteren? Benoem het en stel vragen: Ben ik niet duidelijk? Ga ik te snel? Als je dat niet doet, raak je ze kwijt. Ook in vergaderingen is het slim om je collega’s aan te kijken en af en toe te checken of ze je nog volgen. Daardoor wordt het makkelijker om je punt te maken.

Wat kun je doen als je het spannend vindt om je publiek aan te kijken tijdens een presentatie?

Als er mensen in de zaal zitten die je goed kent en vertrouwt, spreek dan van tevoren met ze af dat je ze een paar keer aankijkt. Vraag of ze je bemoedigend willen toeknikken. Daarvan krijg je meteen extra power. Dat komt je verhaal ten goede.

Wat trek je aan als je een goede indruk wilt maken?

Kleding waarin jij je sterk voelt. Is dat een T-shirt? Prima. Als je er maar netjes en verzorgd uitziet. Je hoeft echt niet in pak te verschijnen of op hoge hakken. Het gaat erom dat je dicht bij jezelf blijft. Daarom is het ook zo belangrijk dat je investeert in zelfkennis.

Hoe pak je dat aan?

Ga eens bij jezelf na hoe je in bepaalde situaties op je werk of in je privéleven reageert. Stel dat je van plan was om tijdens een vergadering een punt te maken, maar dat uiteindelijk niet hebt gedaan. Waar kwam dat door? Was je te verlegen? Of niet goed voorbereid? Of liet je je overrulen door een collega? Als je dat weet, kun je eraan werken door veel te oefenen en feedback te vragen aan anderen.

Voor veel mensen is een black-out hun allergrootste nachtmerrie. Hoe ga je daarmee om?

Bereid je presentatie heel goed voor en maak speaker notes. Dat zijn kaartjes waarop je je verhaal in kernwoorden samenvat. Als je je tekst ineens niet meer weet, kuch je even en neem je een slokje water. Tegelijkertijd kijk je op je speaker notes. Omdat je je goed hebt voorbereid, kun je de draad van je verhaal zo weer oppakken.

Tot slot: wat is jouw gouden tip voor iedereen die binnenkort een presentatie moet geven?

Geloof in jezelf én in je verhaal. Dan doen anderen dat ook!